Prikangst onder zwangere vrouwen is groot
Prikangst onder zwangere vrouwen is groot: gynaecoloog en microbioloog geven daarom antwoord op ‘Ik heb ergens gelezen dat…’
DEN BOSCH – Het beste voor je kind. Dat wil natuurlijk iedereen en dat begint al tijdens de zwangerschap. Maar wat als je niet weet wat goed is? Wel of niet vaccineren? Want waarom werd het eerst afgeraden en hoe zit het met die onregelmatige cyclus na de prik? Gynaecologen en een arts-microbioloog geven antwoord.
Gynaecologen en verloskundigen horen het steeds vaker in hun spreekkamers. ‘Ik heb ergens gelezen dat…’ Zwanger zijn in deze tijd is niet makkelijk. Want wat is nou het beste voor je kindje? Wel of niet vaccineren? Die keuze lijkt ergens in het midden te zitten, zien ze in het Jeroen Bosch Ziekenhuis waar zo’n 50 procent van de zwangere vrouwen in die regio niet gevaccineerd is op dit moment. Jennifer Senturk uit Drunen is één van die vrouwen. Ruim 33 weken zwanger is ze nu, met de conditie van een vaatdoek. Want zes weken geleden kreeg de 30-jarige Jennifer corona en werd ze met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht waar ze bijna een volle week aan de zuurstof lag. ,,Nu heb ik de antistoffen wel in m’n lijf, maar de prijs die ik er nog altijd voor betaal is heel erg groot.”
Vorig jaar werd vaccineren nog afgeraden? Nu niet meer, wat is er veranderd?
,,Toen de vaccinaties werden ontwikkeld en getest zijn zwangere vrouwen niet in deze onderzoeken meegenomen. Dit is vrijwel altijd het geval als er nieuwe medicijnen of vaccinaties worden ontwikkeld. Daarom werd het afgeraden in maart. Later bleken er toch vrouwen zwanger te zijn ten tijde van vaccinaties en dit had geen negatieve effecten op hun zwangerschap. Bij de vervolgonderzoeken werden zwangeren wel in de onderzoeken meegenomen. Er zijn nu veel data die laat zien dat de vaccins geen nadelige gevolgen hebben in de zwangerschap; dus niet meer miskramen, aangeboren afwijkingen of vroeggeboortes bijvoorbeeld. Daarbij laten de laatste cijfers ons ook zien dat zwangere vrouwen echt een risico lopen bij een corona-infectie. 1 op de 4 vrouwen in Nederland die in het ziekenhuis belandt met corona, belandt op de ic. Sinds vorige maand liggen daar honderd zwangere vrouwen”, aldus Hedwig van de Nieuwenhof, gynaecologe in het Jeroen Bosch Ziekenhuis.
Is het vaccin al lang genoeg onder ons om te kunnen concluderen dat het geen kwaad kan voor het ongeboren kind? Het zou niet de eerste keer zijn dat het achteraf toch anders bleek. Kijk naar Softenon – het medicijn tegen zwangerschapsmisselijkheid. Dat bleek ook schadelijk.
,,De langere termijneffecten zijn nog onbekend, want zo lang wordt er nog niet gevaccineerd. Wat wel goed is om te weten is dat het mRNA uit het vaccin niet via de moederkoek bij het kindje terecht komt, maar de antistoffen die de zwangere aanmaakt als gevolg van de vaccinatie wél. Daarnaast is het vaccineren met (andere) mRNA vaccins niet nieuw. Er is al twintig jaar ervaring en wat we weten is dat het vaccin zelf snel het lichaam uit is, de aangemaakte antistoffen niet. De middelen Softenon en DES zijn gebruikt in tijden toen minder onderzoek gedaan werd naar de veiligheid”, legt arts-microbioloog Suzanne Lutgens van het JBZ uit.
Corona zou de placenta zo erg beschadigen dat het kan leiden tot doodgeboren kindjes? Hoe zit dat precies?
,,In het Erasmus MC in Rotterdam zagen ze placenta’s die ernstige afwijkingen lieten zien na een corona-infectie. Dat ging om vrouwen die niet gevaccineerd waren. Sommigen waren ziek, sommigen helemaal niet. Het onderzoek in Rotterdam was niet groot. Ze vonden dertien gevallen, maar die vertoonden zoveel overeenkomsten dat het alarmerend genoeg was om naar buiten te brengen. Duidelijk was dat het voorkwam na infectie, niet na vaccinatie. Dat vaccin is overigens ook niet het echte virus dat je ingespoten krijgt, het is nagemaakt. Dus als je klachten krijgt na het vaccin betekent dat niet dat je lichaam vecht tegen een corona-infectie en daar is deze studie wel op gebaseerd. Maar het was een kleine studie, dus veel meer weten we nog niet. Verder onderzoek moet straks meer vragen rondom de beschadigde placenta beantwoorden”, aldus Van de Nieuwenhof.
Dus je kán een miskraam krijgen bij corona, maar de meeste 30’ers (doelgroep met de meeste zwangerschappen) worden gemiddeld genomen niet heel hard geraakt door het virus. Bij lichte klachten krijgt je ongeboren kind ook antistoffen mee. Is dat niet een kleiner risico om te nemen dan kiezen voor die vaccinatie?
,,Gelukkig krijgen de meeste 30-ers milde klachten maar het risico dat zij er wel erg ziek van worden ligt hoger dan bij hun niet zwangere leeftijdsgenoten. De zwangerschap zelf maakt je namelijk kwetsbaarder, onder andere doordat je middenrif hoger staat door de dikkere buik eronder en dus je longen minder ruimte hebben. Ook is je hart al harder aan het werk om de moeder en de baby van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien. Tevens ben je in je zwangerschap iets vatbaarder voor infecties omdat je weerstand hiertegen minder goed werkt”.
,,We weten dat het vaccineren de risico’s op het heel erg ziek worden door corona kleiner maakt en dus ook de nadelige gevolgen hiervan; in vergelijkingsonderzoeken bleken er onder de gevaccineerden minder besmettingen, minder ic-opnames, minder doodgeboortes en minder vroeggeboorten”, aldus Hedwig van de Nieuwenhof.
Maar het heeft wel effect op de vruchtbaarheid toch? Al die verhalen over een onregelmatige cyclus na de vaccinatie. Hoe zit dat dan?
,,Als je lichaam onder stress staat, bijvoorbeeld na een vaccinatie omdat je lichaam dan moet gaan werken, dan kan het de cyclus beïnvloeden. Er zijn ongeveer ‘10.000 meldingen geweest, op zeven miljoen, dus dat is niet heel veel. Maar het zorgt logischerwijs voor twijfel, vooral ook als je een zwangerschapswens hebt. De meeste vrouwen pakten echter na één of twee maanden de cyclus weer op. Heel anders is het als je corona doormaakt. Dan ervaart je lichaam nog veel meer stress en is die cyclus veel langer van slag. Maar echt, de vaccinatie heeft geen invloed op je vruchtbaarheid”, aldus gynaecoloog (met fertiliteit als specialisme) Jan-Willem van der Steeg van het JBZ.
Als je dan kiest voor die prik, maakt het dan nog uit welke en wanneer?
,,Er wordt in Nederland geprikt met Pfizer of Moderna, beiden zijn mRNA vaccins en mogen gebruikt worden in de zwangerschap. Astra Zeneca en Janssen worden niet aangeraden in de zwangerschap vanwege de verhoogde risico’s op stollingsproblemen”, aldus microbioloog Susanne Lutgens. ,,En we waren eerst wat terughoudend in het eerste trimester, maar we weten inmiddels ook dat dit geen invloed heeft. Dus het kan altijd”, vult gynaecologe Van de Nieuwenhof aan.