Vakgroep Obstetrie & Gynaecologie

Analyse en reflectie

Polikliniek

De aantallen polikliniekbezoeken en verrichtingen in 2020 werden duidelijk beïnvloed door de Corona-pandemie. Hoewel het aantal controle-afspraken redelijk op peil bleef, was er met name een daling van bijna 2000 afspraken voor nieuwe patiënten. De daling in aantallen afspraken was het sterkst in maart en april tijdens de eerste lockdown periode. Hierna is gezocht naar mogelijkheden patiënten toch zorg te bieden, maar niet noodzakelijke zorg nog uit te stellen en in te zetten op zorg op afstand. Het aantal belconsulten was daardoor over 2020 driemaal zo hoog als het jaar daarvoor. Ook werd videoconsulting duidelijk vaker gebruikt. De bedoeling is om ook na Corona waar mogelijk (want efficiënt en vaak patiëntvriendelijk) gebruik te blijven maken van bel- en videoconsulten. Op het Centrum Voortplantingsgeneeskunde is videoconsulting in hoge mate toegepast, zowel voor nieuwe als controle afspraken. Er is daar na een systematische evaluatie, met positieve beoordeling door patiënten, gestart met een RCT intake OFO face-to-face versus videoconsult.

Toegangstijden worden structureel gemonitord en besproken in het capaciteitsoverleg (adviseur integrale capaciteitsafstemming, unithoofd, medisch manager, roostermaker). Zo mogelijk wordt bijgestuurd om de toegangstijd te beheersen. Dit was in 2020 zeer lastig, waardoor met name patiënten met een niet-spoedeisende zorgvraag, zoals prolaps- of menstruatieklachten geconfronteerd werden met langere wachttijd tot een eerste afspraak. Het is wel gelukt de niet-uitstelbare zorg tijdig uit te voeren, zoals bijvoorbeeld bij een afwijkend uitstrijkje of een indicatie voor geavanceerde verloskundige echoscopie (GUO).

Triage afdeling

Sinds 2018 is gestart met de triage/spoedafdeling gynaecologie & verloskunde. De triage unit is gesitueerd grenzend aan de klinische afdeling verloskunde. Hierdoor zijn we erin geslaagd vrijwel alle spoedconsulten goed gestroomlijnd en met vastgelegde telefonische trage protocollen te organiseren. Het triage team bestaat uit een gynaecoloog, arts-assistent/ klinisch verloskundige, verpleegkundige en secretaresse. Het aantal afspraken stabiliseert nu op 12000-13000 per jaar. Nieuw vanaf 2019 is de start van thuismonitoring waarbij patiënten thuis zelf een CTG maken welke via de webapplicatie Sense4baby op afstand door het triageteam wordt beoordeeld. In 2020 zijn de mogelijkheden verder uitgebreid met de Luscii-app waarbij patiënten ook thuis de bloeddruk kunnen meten en verzenden.

Echoscopie 1^e/2^e lijn

Het aantal verloskunde echo’s door de echoscopisten blijft redelijk stabiel. Doordat de Bossche vestiging van “Diagnostiek voor U” ophield te bestaan, lukte het JBZ-diagnostiek het contract voor eerstelijns gynaecologische echo’s uit te breiden met de zorgverzekeraar. Hiervoor zijn de spreekuren gynaecologische spreekuren uitgebreid en zijn er nieuwe echoscopisten aangenomen/opgeleid.

Het JBZ heeft een aantal buitenlocaties waar spreekuren kunnen plaatsvinden. Om verder tegemoet te komen aan de wensen van patiënten dichtbij huis terecht te kunnen en de patiëntenstroom als Corona-maatregel te spreiden is succesvol ingezet onze capaciteit daar uit te breiden. Eind 2020 is benutting van de buitenpoli’s wederom een onderwerp van ons beleidsplan. Hierbij wordt beoordeeld of, nu de buitenlocatie in Zaltbommel wordt herbouwd, specifieke zorg zoals colposcopie hiernaar te verplaatsen.

Kliniek

Het aantal klinische opnames is stabiel gebleven in de afgelopen jaren. Het is niet zeker of de data betreffende opnamen geheel betrouwbaar zijn. Zo lijkt het aantal opnamen binnen het zorgtype fertiliteit onwaarschijnlijk hoog en ontbreekt van ongeveer 800 opnames de typering. Wij zijn eind 2020/ begin 2021 gestart met intensief overleg met het team managementinformatie van het JBZ om onze data continu inzichtelijk en betrouwbaar te krijgen. De gemiddelde opnameduur is kort een laat door de jaren een dalende trend zien. Er wordt dan ook actief gestuurd op vroeg ontslag (bijvoorbeeld: dag 2 postsectio, kortere observatieperiode postpartum bij VE/MHVW, dag 1 postoperatief prolaps, TLH/LAVH) en het verschuiven van zorg van kliniek naar polikliniek of dagbehandeling.

Verloskunde

Het aantal partus per maand kent een seizoensvariatie met in de afgelopen jaren een piek van juli tot oktober. Wij pogen, samen met de afdeling capaciteitsmanagement, steeds meer prospectief inzicht te krijgen in de zorgvraag om onze personele capaciteit hierop af te stemmen. Naast het aantal partus is ons streven ook stuurinformatie te krijgen over medisch inhoudelijke uitkomsten zoals bijvoorbeeld het aantal vaginale kunstverlossingen en sectio’s. Reden om in 2021 te bouwen aan een realtime dashboard voor een aantal belangrijke obstetrische indicatoren in de applicatie Qliksense. Darnaast is er dagelijks aandacht voor de kunstverlossingen door deze structureel na te bespreken in de overdracht. Ook is er in een brainstormsessie nagedacht over methoden het aantal spontane baringen te verhogen, bijvoorbeeld door het aanpassen van het oxytocine- stimulatie protocol.

POK/OK

De groei in het aantal poliklinische en klinische operatieve verrichtingen over de jaren wordt met name verklaard door de forse toename in colposcopieën en lisexcisies sinds de verandering in het bevolkingsonderzoek. Wanneer deze buiten beschouwing worden gelaten is het aantal verrichtingen stabiel rond de 2100. In 2020 kon de POK capaciteit gelukkig intact blijven. Mede door de start en uitbreiding van de mogelijkheden voor decentrale sedatie en de introductie van de hysteroscopische shaver, is het ook mogelijk geworden een deel van de therapeutische hysteroscopieën te verplaatsen van OK naar POK.

Er waren wel veel zorgen over de klinische OK-capaciteit. Aanvankelijk door de inzet van anesthesie- en operatiepersoneel voor COVID-zorg. Zo was tijdens de de eerste golf de recovery-afdeling in gebruik als extra IC. Later doordat de klinische opname capaciteit beperkt bleef door de inzet van verpleegkundig personeel op COVID-cohort afdelingen. Hoewel het aantal verrichtingen(exclusief colposcopie/lisexcisie) dus in 2020 redelijk stabiel bleef naam door een toename van de zorgvraag (zie trend “werkvoorraad) de doorlooptijd tot electieve OK op tot ruim boven te treeknorm. Het is der verwachting dat deze achterstand pas in de loop van 2021 kan worden ingehaald. De OK-benutting is in 2020 gedaald. Dit komt doordat in de loop van 2019 de structurele spoed-OK werd geschrapt uit personele en efficiency overwegingen. Spoedingrepen moesten vervolgens binnen het eigen geplande OK-programma per specialisme worden opgevangen. Hiervoor worden “witte vlekken” in de OK-planning opgenomen. Onderling hebben we vaak geuit dat het meer als een “witte oceaan” werd ervaren. Daarnaast blijkt de, vooral obstetrische, spoed zich vaak niet te houden aan de planning van de witte vlekken. Door deelname aan het centraal capaciteitsoverleg proberen we deze situatie te optimaliseren.